Boren, zagen, frezen, schuren en schaven, er zijn vele manieren om hout te bewerken. De wijze waarop dit gebeurt, is in de loop der tijd natuurlijk sterk veranderd.
Tegenwoordig vindt de meeste houtbewerking machinaal plaats. In vervlogen tijden werd echter alles handmatig uitgevoerd. Dit geldt ook voor schaven. De oudste teruggevonden schaven stammen uit de eerste eeuw van onze jaartelling. Dit gereedschap kent dus een lange geschiedenis met veel afwisselende vormen en toepassingen. Niet voor niets zijn er verzamelaars die ze als pronkstukken in een vitrinekast hebben staan. Van zo’n verzamelaar mochten we een aantal uitzonderlijke exemplaren lenen.
Sponningschaaf
Met deze schaaf kunnen sponningen worden geschaafd die tot diep in de hoek vlak en haaks zijn. De schaaf is voorzien van twee instelbare aanslagen voor breedte en diepte. Zo kan de sponning op de juiste afmetingen worden geschaafd. Tegenwoordig worden sponningen in kozijnen machinaal gefreesd of geschaafd, wat een stuk sneller gaat.
Rond- of bolschaaf
De naam van deze schaaf geeft precies weer waarvoor hij wordt toegepast; het schaven van ronde, holle profielen. De rondschaaf heeft ook een broertje: de holschaaf. Deze schaaf heeft een holle zool voor het schaven van bijvoorbeeld sierlijke leuningen. Tegenwoordig hebben deze stalen schaven een zeer dunne, flexibele stalen zool. Deze kan door middel van een stelmechanisme meer of minder bol of hol worden afgesteld.
Messing- en groefschaaf
Messing en groef is een bekende houtverbinding die tegenwoordig kant en klaar wordt geleverd. Vroeger werd deze echter met de hand geschaafd. Om dit te kunnen realiseren was een set van twee verschillende profielschaven nodig. Eén voor de messing (veer) en één voor de groef.
Grondschaaf
Deze schaaf is voorzien van een smalle beitel, waarvan de steel onder een hoek van 90 graden staat. Zo kan de diepte makkelijk verticaal worden ingesteld. De schaaf wordt gebruikt voor het op de juiste diepte gladschaven van smalle groeven in bijvoorbeeld traptreden. De schaaf is ook een graag geziene gast in de scheepsbouw.
Ik vind dit artikel:
