Je eigen veiligheid en gezondheid zijn je lief. En die van je collega’s natuurlijk ook! Daarom draag je op de klus persoonlijke beschermingsmiddelen. Voor de beste bescherming zit je bij Bouwmaat goed. Jouw veiligheid staat namelijk bij ons ook erg hoog in het vaandel.
Daarom besteden we daar nu wat extra aandacht aan. In dit artikel lees je alles over de verschillende beschermingsmiddelen.
Inhoudsopgave
Gezond en veilig werken
Op de bouw werk je regelmatig met gevaarlijke materialen, stoffen en gereedschappen. Dat kan op de lange termijn best wat gevolgen met zich meebrengen. Bij Bouwmaat hechten we daarom veel waarde aan veilig werken. Voor iedere klus is een ander soort persoonlijk beschermingsmiddel (PBM) nodig voor bijvoorbeeld je hoofd, ogen, oren handen en voeten. Daarom nemen we ze allemaal met je door. Waar moet je op letten? En hoe zorg je dat jij veilig én comfortabel je werk kunt doen?
Arbeidshygiënische strategie
Het is superbelangrijk om jezelf en/of je werknemers goed te beschermen tijdens werkzaamheden. Sterker nog, het is verplicht. Persoonlijke beschermingsmiddelen zijn een perfect hulpmiddel om een gezonde en veilige werkomgeving te creëren. Je moet echter altijd eerst naar andere oplossingen kijken om de risico’s op de werkplek zo klein mogelijk te maken. Dit heet de arbeidshygiënische strategie. Hierbij wordt eerst naar de bron van het probleem gekeken. Als daar niets aan kan worden gedaan, zijn andere maatregelen mogelijk zoals PBM. Wil je een volledig overzicht zien van de arbeidshygiënische strategie? Kijk dan op Arboportaal.
Om je outfit helemaal compleet te maken voeg je, afhankelijk van je werkzaamheden, de juiste beschermingsmiddelen toe.
Werkkleding is essentieel
Om veilig te werken is de juiste werkkleding natuurlijk altijd essentieel. Met professionele werkkleding laat je niet alleen een goede indruk achter bij jouw klanten, maar je beschermt jezelf er ook mee. De kleding in de bouw moet tegen een stootje kunnen. Ga bijvoorbeeld voor een stevige broek met kniebeschermers als je veel op je knieën zit. Of kies er eentje met veel zakken waar je schroevendraaiers, kwasten, etc. in kunt stoppen, waardoor je veel minder hoeft te bukken. Een mooie combinatie van gemak, comfort én veiligheid. Dus kies slim en kies voor professionele bescherming en kleding. Je beschermt jezelf het best, je werkt efficiënter en uiteindelijk spaar je er geld mee uit.
Gehoorbescherming
Werken in een lawaaierige omgeving is voor veel vakmensen geen uitzondering. Langdurige blootstelling aan overmatig geluid veroorzaakt permanente gehoorschade zoals lawaaislechthorendheid, doofheid of oorsuizen (tinnitus). Zorg dus altijd voor goede gehoorbescherming! Maar hoeveel decibel is nu precies schadelijk voor je oren en welke beschermingsmiddelen moet je in je bus leggen?
Continugeluiden en piekgeluiden
Op de bouw heb je vaak te maken met continugeluiden zoals een elektrische zaag. Maar ook piekgeluiden zoals bij het vallen van metaal komen voor. De risico’s van piekgeluid zijn vaak wel bekend, 120 decibel kan direct schadelijk zijn. Het zijn de continugeluiden die worden onderschat. Om te bepalen of geluid gevaarlijk is voor je oren, houd je rekening met twee factoren: het aantal decibel en de duur. Bij 80 decibel kun je acht uur per dag werken, zonder dat het schadelijk wordt. Maar iedere drie decibel die bij het geluid komt, betekent dat je oren het geluid weer de helft korter kunnen weerstaan. Dus 83 decibel betekent vier uur per dag, 86 decibel is twee uur, etc.
SNR-waarde
De demping van een gehoorbeschermer wordt uitgedrukt in een SNR-waarde. Hoe hoger de SNR, hoe meer de oordop het geluid dempt. Om de geluidsdruk aan je oor te bepalen, trek je het SNR-getal van het gemiddeld gemeten geluidsniveau af. Let dus op dit getal op de verpakking.
Gehoorkappen
Gehoorkappen zijn eigenlijk een soort koptelefoons. Deze sluiten je oren volledig af van de buitenwereld. Als de gehoorkappen de oren goed omsluiten, dan kunnen ze geluid dempen met ongeveer 30 decibel. Je zet hem gemakkelijk op en af waardoor een gehoorkap vooral geschikt is voor situaties waarbij de 80 decibel af en toe wordt overschreden. Let erop dat deze soort gehoorbescherming ervoor zorgt dat je elkaar lastig kunt verstaan. Ook eventuele veiligheidssignalen hoor je dus minder goed.
Oordoppen op maat (otoplastieken)
Otoplastieken zijn op maat gemaakte oordoppen die het geluid tot maximaal 30 decibel verminderen. Omdat ze speciaal voor jou ontworpen worden, zijn ze prettig om te dragen. Op basis van jouw situatie kies je de demping en het soort filter dat je nodig hebt voor
optimale bescherming. Het is belangrijk dat je otoplastieken door een professional laat aanmeten, zoals Tympro Hearing Protection. Vraag ernaar bij jouw favoriete Bouwmaat vestiging! Laat bovendien regelmatig controleren of je otoplastieken nog voldoende werken.
Universele oordoppen
Universele oordoppen zijn herbruikbaar en zijn ook verkrijgbaar met filter. Ze hebben een soort lamellensysteem waarmee de gehoorgang voldoende afgesloten wordt, zonder dat je het idee hebt dat je afgesloten bent van de buitenwereld. Deze oordoppen zijn handig als je af en toe voor een korte tijd in een lawaaierige omgeving werkt. Tussendoor de plugs even om je nek hangen? Dat kan, want ze zijn er ook met een koord.
Oorproppen
Oorproppen, dopjes, stopjes, wasbolletjes, etc. kun je slechts een keer gebruiken, dat is wel zo hygiënisch. Maar daarom zijn ze niet geschikt als standaard onderdeel van je persoonlijke bescherming. Als noodoplossing is het natuurlijk altijd handig om oorproppen in je bus te leggen! Je plaatst deze gehoorbeschermers in je gehoorgang waardoor alle geluiden gedempt worden. Houd hierbij goed in gaten of je ze op de juiste manier hebt ingebracht, anders kan de demping onvoldoende zijn. En dat wil je niet, want dan is de kans op gehoorschade alsnog aanwezig.
Oogbescherming
Je moet er toch niet aan denken dat je oogletsel oploopt tijdens je werkzaamheden. Een klein houtsplintertje kan al gevolgen hebben. Daarom is oogbescherming superbelangrijk. Maar welke veiligheidsbril past bij jou? Je leest hier over de pasvorm, lenskwaliteit,
uv-bescherming en de weerstandsklasse.
De juiste pasvorm
Het comfort van je veiligheidsbril is natuurlijk een belangrijk vereiste, maar houd er vooral rekening mee dat er niet te veel ruimte zit tussen je gezicht en de glazen van je bril. Naast frontale gevaren kunnen je ogen ook van de zij-, onder- en bovenkant geraakt worden. Een perfect passende bril zorgt voor de beste bescherming, ook als er iets vanaf de zijkant komt.
Bepaal de optische klasse
Comfortabel werken houdt niet op bij de pasvorm. In de keuze van je veiligheidsbril kijk je ook naar de optische klasse van je bril. Hierbij gaat het er met name om welke klussen je uitvoert en hoe lang je jouw veiligheidsbril op hebt. Je hebt hierin de keuze tussen drie optische klassen die in feite aangeven hoelang je de bril kunt dragen.
Optische klasse 1 Geschikt om de hele dag te dragen. Het beeld wordt minimaal vervormd zodat je werkzaamheden die je perfect moet zien (hoge zichtvereisten) continu kunt uitvoeren.
Optische klasse 2 Geschikt voor incidenteel gebruik. Het beeld wordt minimaal vervormd. Dit past bij werkzaamheden met gemiddelde zichtvereisten.
Optische klasse 3 Geschikt voor uitzonderlijke gevallen en niet voor ononderbroken werkzaamheden. Deze klasse geeft de meeste vervorming en je kiest hier dan ook voor bij grof werk zonder echte zichtvereisten.
Uv-bescherming
Als je veel buiten werkt, hebben je ogen te maken met uv-straling. Veelvoudige en langdurige blootstelling aan uv-stralen kan voor een
hoornvliesontsteking zorgen, de welbekende lasogen. Werk je dus veel buiten, dan raden we een bril met uv-bescherming aan.
Kies je weerstandsklasse
De weerstandsklasse van je veiligheidsbril geeft informatie over de stevigheid van de glazen. Met een standaard veiligheidsbril bescherm je jouw ogen tegen stof. Heb je te maken met zwaarder werk? Dan kom je in een hogere categorie terecht.
- S – kan de impact van een 6 mm stalen kogel weerstaan met een snelheid van 12 m / s.
- F – kan de impact van een 6 mm stalen kogel weerstaan met een snelheid van 45 m / s.
- B – kan de impact van een 6 mm stalen kogel weerstaan met een snelheid van 120 m / s.
- A – kan de impact van een 6 mm stalen kogel weerstaan met een snelheid van 190 m / s.
- T – kan effecten en temperaturen weerstaan tussen -5 ° C – + 55 ° C.
TIPS
- Onderhoud je veiligheidsbril goed, dan gaat hij het langste mee. Meestal staat in de gebruiksaanwijzing welk reinigingsmiddel het beste is. Zo ontvet je en verwijder je stofdeeltjes zonder de glazen te krassen.
- Draag je zelf een bril? Combineer deze dan met een veiligheidsbril. Jouw eigen bril is niet gemaakt om je ogen te beschermen! Als je geen twee brillen over elkaar wilt dragen, kun je een veiligheidsbril op maat laten maken, mét glazen op sterkte uiteraard.
Handbescherming
Een groot deel van de bedrijfsongevallen heeft gevolgen voor je handen en armen. Je moet er toch niet aan denken dat daar iets mee gebeurt? Daarom is handbescherming ook erg belangrijk. Oftewel het dragen van de juiste veiligheidshandschoenen op je klus.
Normering: EN 388
De EN 388 is de classificatienorm voor werkhandschoenen en laat je zien in hoeverre de handschoen je beschermt tegen mechanische risico’s. Deze risico’s zijn schuren, snijden, scheuren, perforatie en schokken. Via een pictogram zie je hoe de handschoenen op verschillende tests scoren. Zo kun je zien of de handschoen geschikt is voor jouw klus.
Hoe lees je zo’n pictogram?
Onder EN 388 staat een code die de waardes van de verschillende weerstandstesten aangeeft. Bepaal van tevoren waar jouw handschoenen aan moeten voldoen en kijk dan in de code naar de hoogte van het cijfer. Voor de vier cijfers geldt; hoe hoger, des te beter de bescherming. Snijweerstand ISO13997 en schokweerstand zijn testen die bij de vernieuwing van de norm zijn toegevoegd. De scores hiervoor worden aangegeven met een letter. De score op snijweerstand wordt aangegeven met A tot en met F, waarbij F het best is en dus de grootste snijweerstand heeft. De laatste letter geeft de schokweerstand aan. Hier kan een P (Pass = geslaagd), F (Fail = gefaald) of X (niet getest) staan. Het komt voor dat het product hier niet op wordt getest doordat het niet relevant is voor het type handschoen of doordat de test niet beschikbaar is voor dat type.
Ademhalingsbescherming
Om je te beschermen tegen verschillende soorten stoffen en dampen is het essentieel om ademhalingsbescherming of mondbescherming te dragen. Dat maakt het mogelijk om lucht in te ademen die vrij is van gevaarlijke stoffen. Waar moet je op letten als je een masker kiest? We helpen je op weg.
Afhankelijke en onafhankelijke bescherming
Mond- of ademmaskers vallen onder de persoonlijke beschermingsmiddelen. Dat maakt ze dus erg belangrijk. Simpel gezegd zorg je met deze maskers dat je lucht in kunt ademen die geen gevaarlijke stoffen bevat. Dit kan door een stofmasker te dragen, maar het kan ook gebeuren dat hier zogenoemde onafhankelijke adembescherming voor nodig is. Je maakt dan bijvoorbeeld gebruik van flessen die een masker, helm, kap of een heel pak van lucht voorzien. In tegenstelling tot afhankelijke adembescherming die de bestaande lucht filtert. Voor de toepassing van een onafhankelijke adembescherming heb je een training nodig. Omdat je dit als vakman in de praktijk waarschijnlijk zelden tegenkomt, gaan we hier in op afhankelijke adembescherming.
De juiste keuze
Welke bescherming je op een bepaald moment nodig hebt, is niet zo 1, 2, 3 te zeggen. Het is afhankelijk van de materialen waar je mee werkt en welk type ‘stof’ daarbij vrijkomt, hoeveel er van deze stof aanwezig is en hoelang je aan het werk bent. Twijfel je of je voldoende beschermd bent? Neem dan altijd contact op met je eventuele leidinggevende of check bijvoorbeeld het Arboportaal van het Ministerie van SZW. Natuurlijk kun je ook altijd bij de medewerkers van jouw favoriete Bouwmaat terecht. We helpen je graag verder.
Herken de stof en de mate en duur van blootstelling
Er zijn vijf soorten mogelijk schadelijke stoffen te onderscheiden. Je leest het af in de tabel. De laatste twee ontstaan vooral bij industriële processen. Als je weet met welke stof je in aanraking gaat komen, is het belangrijk om te bepalen hoelang en in welke mate dat zal zijn. Sta je de hele dag te zagen of is dat maar een uurtje werk?
Dat heeft invloed op het soort masker dat voor jouw klus geschikt is.
Verschillende soorten maskers
Adembescherming is er in verschillende soorten, van relatief eenvoudige stofmaskers tot bijvoorbeeld (half)gelaatsmaskers. We lopen ze allemaal even langs.
| Masker | Dekking gezicht | Bescherming tegen/filters | Hergebruik |
|---|---|---|---|
| Stofmaskers of wegwerpmaskers Eenvoudige maskers |
Mond, neus en kin | Stof, nevel en rook. Niet tegen gassen en dampen |
1x keer te gebruiken, tenzij anders aangegeven (R = reusable) |
| Halfgelaatsmaskers Lijken op stofmaskers |
Mond, neus en kin | Stof, nevel en rook Verkrijgbaar met meerdere filters Gassen en dampen met juiste filters |
Na goed reinigen herbruikbaar |
| Volgelaatsmaskers Dit masker sluit goed aan op je gezicht |
Gehele gezicht | Dezelfde bescherming als Halfgelaatsmaskers | Na goed reinigen herbruikbaar |
| Gelaatsschermen Er zijn modellen die, in combinatie met een veiligheidshelm, je oren en slapen beschermen |
Gehele gezicht | Beschermen tegen slijpspatten en vloeistoffen. Niet tegen gassen, dampen en grof- en fijnstof |
Na goed reinigen herbruikbaar |
Keuze in filters
Op stofmaskers en wegwerpmaskers vind je de codering: FFP (Filtering Face Piece). Deze loopt van 1 tot en met 3. Hoe hoger het cijfer, hoe hoger de filtercapaciteit. Staat de letter R achter de FFP-codering? Dan mag je dit masker meerdere keren gebruiken binnen een werkdag. De stoffilters voor volgelaats- en halfgelaatsmaskers met een filter gemonteerd op het masker, hebben de codering P. Hiervoor geldt ook: hoe hoger het cijfer, hoe hoger de filtercapaciteit.
In volgelaats- en halfgelaatsmaskers kun je doorgaans ook een gas- en dampfilter plaatsen. Deze filters hebben een kleur en een lettercode waaraan je kunt afleiden waartegen ze je beschermen. Zo is B (grijs) bijvoorbeeld ter bescherming van zogenoemde anorganische gassen en dampen, zoals chloor. Er zijn ook combinatiefilters die kunnen beschermen tegen meerdere gassen, dampen én vaste en vloeibare deeltjes.
Soort stof |
Hoe ontstaat het? |
|---|---|
Stof, fijnstof en vezels |
Komt vrij bij zagen, vijlen of slijpen |
Nevel |
Deze druppels ontstaan door het verdampen van vloeistoffen |
Rook |
Ontstaat na verbranding |
Damp |
Damp is de gasvormige toestand van stoffen die bij kamertemperatuur nog vast of deels vloeibaar zijn |
Gas |
Gas verspreidt zich snel over grote afstanden |
TIPS
- Werk zoveel mogelijk met gereedschap waarbij het vrijkomend stof meteen wordt afgezogen.
- Hoe goed je bescherming werkt is ook afhankelijk van hoe je het toepast. Lees bijvoorbeeld altijd goed de bijsluiter van een filter en zorg dat je spullen op tijd vervangt en schoonmaakt.
- Raadpleeg altijd een deskundige als je twijfelt over je adembescherming!
- Merk je dat je moeilijk kunt ademen met het masker dat je op hebt? Dan is het tijd om een nieuw filter te gebruiken.
Voetbescherming
Uitstekende spijkers, vallende voorwerpen of kans op uitglijden, dat kun je allemaal tegenkomen tijdens een dag op de klus. Maar ook omdat je de hele dag loopt, staat en op je knieën zit, zijn de juiste werk- of veiligheidsschoenen superbelangrijk. Maar weet jij wat het verschil is tussen werk- en veiligheidsschoenen? En waar je op moet letten? Je leest het hier.
Werkschoenen versus veiligheidsschoenen
De veiligheidsklasse van werkschoenen wordt aangeduid met safety codering O. Hoe beter de bescherming, hoe hoger het cijfer achter de letter O. Werkschoenen hebben geen veiligheidsneus en voldoen aan de EN ISO 20347.
Om de veiligheidsklasse van veiligheidsschoenen aan te duiden, wordt safety codering S gebruikt. Net zoals bij werkschoenen bepaalt het nummer achter de S in welke mate de schoen voor bescherming zorgt. Veiligheidsschoenen hebben wel een veiligheidsneus en voldoen aan de EN ISO 20345. De veiligheidsneus in de schoen kan gemaakt zijn van staal of composiet.
De juiste zolen
De keuze van de zool is natuurlijk afhankelijk van waar je werkt. Net als voor de schoenen zelf bestaat er een codering voor de zolen. Er zijn drie basistypes: geschikt voor binnen, geschikt voor buiten of voor zware werkomstandigheden.
Codering |
Uitleg |
|---|---|
PU/PU |
Geschikt voor binnenshuis |
PU/TPU |
Geschikt voor zowel binnen- als buitenshuis |
PU/Rubber |
Voor zware werkomstandigheden zoals;gebruik van chemicaliën, metalen spiesjes of HRO |
Werken in de kou of warmte
Naast dat je schoenen een goede bescherming moeten bieden, wil je comfortabel aan het werk. Warmte of kou kan dat nogal beïnvloeden. Wist je dat de juiste schoen en/of zool een aanzienlijk verschil maken? Heb je vaak te maken met koude omstandigheden, kies dan voor een geïsoleerde schoen. Deze is gemarkeerd met een sneeuwvlok icoon en de letters CI (Cold Insulation).
Werk je daarentegen regelmatig in de buurt van een hoge temperatuurbron, kies dan voor een zool met de aanduiding HRO. Deze kunnen gedurende één minuut een oppervlak van 300 °C weerstaan zonder schade te vertonen!
Eigenschappen |
SB |
S1 |
S1P |
S2 |
S3 |
S4 |
S5 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
Bescherming tegen vallende voorwerpen |
• |
• |
• |
• |
• |
• |
• |
Minimale indeukresistentie van 200 Joule |
• |
• |
• |
• |
• |
• |
• |
Antistatisch |
• |
• |
• |
• |
• |
• |
|
Gesloten hiel |
• |
• |
• |
• |
• |
• |
|
Energieopname door de hak |
• |
• |
• |
• |
|||
Niet-penetreerbare tussenzool |
• |
• |
• |
||||
Verhoogde weerstand tegen water |
• |
||||||
Antislipprofiel |
• |
• |
|||||
Waterdicht |
• |
• |
TIPS
- Draag je steunzolen? Let er dan op dat dit niet ten koste gaat van de bescherming van de schoen!
- Onderhoud je schoenen goed, want dat verlengt de levensduur.
Valbescherming
Een ongeluk zit in een klein hoekje, zeker als je op hoogte werkt. Een groot deel van de ernstige arbeidsongevallen is helaas te wijten aan valincidenten. Daarom moet je zorgen voor valbeveiliging als jij of je collega’s op hoogte werken. Wat je moet doen en wanneer, leggen we hier uit.
Wanneer verplicht?
Bij werkzaamheden vanaf 1,5 meter hoogte is valbeveiliging verplicht. Maar ook als er lager dan die 1,5 meter risico’s zijn om te vallen, moet je aan valbeveiliging denken. Bijvoorbeeld bij oppervlakken die bewegen of bij het werken boven water of met machines. In eerste instantie bescherm je jezelf en jouw collega’s door collectieve valbeveiliging. Dit betekent dat je onder andere hekken of leuningen plaatst, openingen in vloeren en wanden beveiligt en veilige steigers gebruikt. Het is belangrijk dat iedereen op de werkplaats er alles aan doet om veilig op hoogte te werken.
Persoonlijke valbeveiliging
Als het niet mogelijk is om collectieve valbeveiliging te plaatsen dan ga je altijd voor persoonlijke valbeveiliging, zoals een harnasgordel met vanglijn. Persoonlijke valbeveiliging is belangrijk:
- Voor het breken van de val tijdens het vallen van hoogte.
- Voor het werkpositioneren en de preventie tegen het vallen van hoogte.
Persoonlijke valbeveiliging bestaat altijd uit drie basiscomponenten. Alle drie de componenten moeten aanwezig zijn, anders voldoet het systeem niet.
1 Ankerpunt
Een vast en stevig bevestigingspunt voor een beveiligingskabel. Gebruik voor de verankering nooit punten met een onbekende draagkracht en gebruik geen ongecertificeerd bevestigingspunt. Er zijn verschillende soorten ankerpunten:
- Vaste ankerpunten die aan een constructie of gebouw zijn bevestigd.
- Ankerpunten die onderdeel zijn van een geïnstalleerd systeem dat ontworpen is voor valbeveiliging.
- Mobiele ankerpunten die je kunt verplaatsen en tijdelijk kunt vastmaken aan een constructie of gebouw.
5 typen ankerpunten (EN795-norm) |
|
|---|---|
A |
Constructieverankering, zoals een muur met geïnstalleerd ankerpunt |
B |
Mobiele ankerpunten, zoals een driepoot of davit |
C |
Verankeringen voor horizontale leeflijnen |
D |
Verankeringen aan een horizontale vaste verankeringsrails, zoals railsystemen en buizen |
E |
Doodgewichtankers. Dit zijn vrijstaande ankerpunten op een dak. Hieraan hang je gewichten om ervoor te zorgen dat het anker niet beweegt |
2 Valharnas en positionering
Een valharnas zit met een kabel vast aan het bevestigingspunt en beveiligt je tijdens en na een val.
- Een full-body harnas draag je wanneer er risico op vallen is.
- Een positioneringsgordel gebruik je in combinatie met een vanglijn en voorkomt dat je in een gevaarlijk valgebied terechtkomt. Deze mag dus ook alleen worden gebruikt als gebiedsbeperking en nooit in situaties waar je kunt vallen. De positioneringsgordel vervangt een full-body harnas niet!
3 Connectoren
Dit zijn valstopapparaten en valdempers, om een valharnas vast te maken aan een ankerpunt. Een valstopapparaat elimineert het valrisico. Het werkt preventief omdat het je weghoudt van de gevarenzone.
Een valdemper beperkt de gevolgen van een val, onder andere door schokdemping.
TIPS
- Volg altijd de instructies van de fabrikant van de valbeveiliging op. Twijfel je over welke valbeveiliging je moet toepassen of over het juiste gebruik ervan? Neem dan altijd contact op met een fabrikant of een andere specialist op dit gebied.
- Controleer voor elk gebruik de levensduur en geldigheid van elk onderdeel. Klimmateriaal moet regelmatig gekeurd worden. Controleer natuurlijk ook op beschadigingen en slijtage.
- Wordt een harnas door meerdere personen gebruikt, check dan steeds of het past bij de lengte en het gewicht van de huidige gebruiker. Zorg hierbij ook voor goede hygiëne.
Ik vind dit artikel:
