Veiligheid staat natuurlijk altijd op de eerste plaats tijdens een klus. Daarom zijn persoonlijke beschermingsmiddelen een must. Of het nu gaat om de juiste hand- of werkschoenen of mond- adembescherming, bij Bouwmaat vinden we het allemaal even belangrijk. Mondbescherming is bijvoorbeeld essentieel bij bescherming tegen verschillende soorten stoffen en dampen. Waar moet je op letten als je een masker kiest? In dit artikel helpen we je op weg.
Let op!
In dit artikel worden algemene richtlijnen beschreven. Voor een specifiek advies raden we je aan contact op te nemen met een arbodeskundige.
Voor alle informatie omtrent de corona-maatregelen adviseren we je het protocol “Samen Veilig Doorwerken” van Bouwend Nederland te volgen.
Afhankelijke en onafhankelijke bescherming
Mond- of ademmaskers vallen onder de persoonlijke beschermingsmiddelen. Dat maakt ze dus erg belangrijk. Simpel gezegd zorg je met deze maskers dat je lucht in kunt ademen die geen gevaarlijke stoffen bevat. Soms kan dit door een stofmasker te dragen, maar het kan ook gebeuren dat hier zogenoemde onafhankelijke adembescherming voor nodig is. Je maakt dan bijvoorbeeld gebruik van flessen die een masker, helm, kap of een heel pak van lucht voorzien. In tegenstelling tot afhankelijke adembescherming die de bestaande lucht filtert. Voor de toepassing van een onafhankelijke adembescherming heb je een training nodig. Omdat je dit als vakman in de praktijk waarschijnlijk zelden tegenkomt, gaan we in dit artikel in op afhankelijke adembescherming.
De juiste keuze
Welke bescherming je op een bepaald moment nodig hebt, is niet zo 1, 2, 3 te beantwoorden. Het is afhankelijk van materialen waar je mee werkt en welk type ‘stof’ daarbij vrijkomt, hoeveel er van deze stof aanwezig is en hoe lang je aan het werk bent. In dit artikel staan een aantal punten waar je op moet letten. Twijfel je of je voldoende beschermd bent? Neem dan altijd contact op met je eventuele leidinggevende of check bijvoorbeeld het Arboportaal van het Ministerie van SZW. Natuurlijk kun je ook altijd bij de medewerkers van jouw favoriete Bouwmaat terecht. We helpen je graag verder!
Herken de stof
Er zijn vijf soorten mogelijk schadelijke stoffen te onderscheiden: stof/fijnstof/vezels, nevel, rook, damp en gas. De eerste drie komen bij klussen vaker voor dan damp en gas. Deze laatste twee ontstaan vooral bij industriële processen en dus zal je er als vakman waarschijnlijk niet echt mee te maken krijgen.
| SOORT STOF | HOE ONSTAAT HET ? |
|---|---|
| Stof/fijnstof/vezels | Komt vrij bij zagen, vijlen of slijpen. |
| Nevel | Deze druppels ontstaan door het verdampen van vloeistoffen. |
| Rook | Ontstaat na verbranding. |
| Damp | Damp is de gasvormige toestand van stoffen die bij kamertemperatuur nog vast of deels vloeibaar zijn. |
| Gas | Gas verspreidt zich snel over grote afstanden. |
De mate en duur van blootstelling
Als je weet met welke stof je in aanraking gaat komen, is het belangrijk om te bepalen hoe lang en in welke mate dat zal zijn. Sta je de hele dag te zagen of is dat maar een uurtje werk? Dat heeft invloed op het soort masker dat voor jouw klus geschikt is.
Verschillende soorten maskers
Adembescherming is er in verschillende soorten, van relatief eenvoudige stofmaskers tot bijvoorbeeld (half)gelaatsmaskers. We lopen ze allemaal even langs.
Stofmaskers of wegwerpmaskers
Dit zijn eenvoudige maskers voor eenmalig gebruik.
- Bedekken de mond, neus en kin
- Bedoeld voor bescherming tegen stof, nevel en rook. Niet tegen gassen en dampen
- Zijn maar een keer te gebruiken, tenzij anders aangegeven (R = reusable)
Halfgelaatsmaskers
Deze maskers lijken heel erg op stofmaskers, maar deze zijn herbruikbaar.
- Bedekken de mond, neus en kin
- Na goed reinigen zijn ze herbruikbaar
- Verkrijgbaar met een of twee filters
Volgelaatsmaskers
Met een volgelaatsmasker is je volledige gezicht beschermd, inclusief de ogen. Dit masker sluit goed aan op je gezicht.
- Bedekken het hele gezicht
- Na goed reinigen zijn ze herbruikbaar
- Meer filters mogelijk dan bij halfgelaatsmaskers
Gelaatsschermen
Net als bij een volgelaatsmasker, is bij een gelaatsscherm je hele gezicht beschermd, dus ook de ogen. Bovendien zijn er modellen die, in combinatie met een veiligheidshelm, je oren en slapen beschermen.
- Bedekken het hele gezicht
- Beschermen tegen grof stof, slijpspatten en vloeistoffen. Niet tegen gassen, dampen en fijnstof
- Na goed reinigen zijn ze herbruikbaar
| Bedekt | Mond, neus, kin | Volledig gezicht | Herbruikbaar | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Geschikt voor | Stof | Nevel | Rook | Slijpstoffen | Vloeistoffen | |||
| Stofmasker | X | X | X | X | ||||
| Halfgelaatsmasker | X | X | X | X | X | |||
| Volgelaatsmasker | X | X | X | X | X | |||
| Gelaatsscherm | X | X | X | X | X |
Keuze in filters
Om de schadelijke stoffen tegen te houden, gebruik je een filter in je masker. Filters werken net zoals een zeef. Hoe fijner de zeef, hoe beter de filtering. In dit geval: hoe kleiner de gaatjes zijn, hoe moeilijker je kunt ademen. Merk je dat je moeilijk kunt ademen met het masker dat je op hebt? Dan is het tijd om een nieuw filter te gebruiken.
Op stofmaskers en wegwerpmaskers vind je de codering: FFP (Filtering Face Piece). Deze loopt van 1 tot en met 3. Hoe hoger het cijfer, hoe hoger de filtercapaciteit. Staat de letter D achter de FFP-codering? Dan mag je dit masker meerdere keren gebruiken binnen een werkdag. De stoffilters voor volgelaats- en halfgelaatsmaskers met een filter gemonteerd op het masker hebben de codering P. Hiervoor geldt ook: hoe hoger het cijfer, hoe hoger de filtercapaciteit.
In volgelaats- en halfgelaatsmaskers kun je doorgaans ook een gas- en dampfilter plaatsen. Deze filters hebben een kleur en een lettercode waaraan je kunt afleiden waartegen ze je beschermen. Zo is B (grijs) bijvoorbeeld ter bescherming van zogenoemde anorganische gassen en dampen, zoals chloor. Er zijn ook combinatiefilters die kunnen beschermen tegen meerdere gassen, dampen én vaste en vloeibare deeltjes.
| Type filter | Filtercapaciteit | Voorbeeld van een activiteit |
|---|---|---|
| FFP1/P1 | 78% | Schuren, schaven en zagen |
| FFP2/P2 | 92% | Machinaal schuren, schaven en zagen Isoleren, slijpen, frezen, boren en slopen Gips/stucwerk/plaaster mengen |
| FFP3/P3 | 98% | Werken met giftige fijnstoffen, zoals cement Kortdurende blootstelling aan asbest (let op: passende extra veiligheidsmaatregelen zijn noodzakelijk) |
HANDIGE TIPS VOOR JOU
- Toe aan pauze? Vouw je masker eerst samen en leg het dan met de open kant (die tegen je gezicht aan zit) naar beneden. Zo kan er geen stof inwaaien dat nog aanwezig is in de ruimte of die wordt gemaakt door mensen die ondertussen verder werken.
- Werk zoveel mogelijk met gereedschap waarbij het vrijkomend stof meteen wordt afgezogen. Daardoor kan het masker dat je gebruikt veel langer meegaan!
- Als er geen aanduiding op de verpakking van het stofmasker staat moet je ervanuit gaan dat de beschermingsgraad minder is dan FFP1 of P1.
- Hoe goed je bescherming werkt is ook afhankelijk van hoe je het toepast. Lees bijvoorbeeld altijd goed de bijsluiter van een filter en zorg dat je spullen op tijd vervangt en schoonmaakt.
- De pasvorm is belangrijk en daardoor spelen persoonskenmerken ook een rol. Heb je een forse baard, houd dan rekening met een mogelijk risico op randlekkage.
- Weet je niet welk masker je het beste kunt gebruiken? Ga dan voor een masker met betere bescherming. Better safe than sorry!
Ik vind dit artikel:
